KERMIS

Naast film, schrijven, wandelen, kaarten (en nog 20 andere bezigheden) is kermis mijn passie. Ik vul deze liefde voor mobiel vertier telkens weer anders in. Begon het als een uitgelaten vorm van ontspanning - waarbij ik me in alle hoogtes en richtingen liet zwaaien en zwieren - ondertussen ben ik vooral gefascineerd door de levensstijl van foorkramers en door oude attracties. In het verleden draaiden we voor ATV de documentaire "Foorwaarts" en voor RTV "Kermismakers" samen met regisseur Jelle Janssens. We restaureerden een 108 jaar oude kettingzwiermolen van de exploitant Mark Surkol. Hieronder zie je een collage van die opknapbeurt in 2007.

In 2009 verscheen een kermisboek dat over De Sinksenfoor gaat en "Een Tapijt Vol Beweging" als ondertitel meekreeg.

Het vertelt aan de hand van getuigenissen en interviews van exploitanten maar ook mijn eigen herinneringen over de verhuis van de grote Antwerpse kermis van de Leien naar de Zuiderdokken.

De komst van de jaarlijkse kermis - die er 6 weken logeert, langer dan waar ook - heeft ook het Zuid verandert. Ook daar gaat het over in het boek. Het werd een boek met veel fotomateriaal van vroeger en boeiende gesprekken die zowel voor de kermisliefhebber als voor de Antwerpenaar interessant zijn. Ondertussen is het echt een tijdsdocument sinds de Sinksenfoor tegen wil en dank naar Park Spoor Oost verhuisde.

Na "Foorwaarts" (1987) en "Roulez Roulez - een draaiboek van de kermis" (1999, geschreven samen met David Detiège) was dat mijn 3de kermisboek. Beide boeken zijn al geruime tijd niet meer in de handel en ik heb gemerkt dat er vooral veel vraag blijft naar "Foorwaarts" van 24 jaar geleden, toen ik als een jonge wolf de kermiswereld verkende. In 2009 kwam er een beperkte derde herdruk, maar die was in 2 maanden weer uitverkocht, dus helaas: geen exemplaren meer in voorraad. Ik kom graag aan de wens van een aantal kermisfans tegemoet door de inleiding "het foorwoord" na al die jaren op deze site te plaatsen. Hier kan je het bekijken.


In 2012 kwam er de kermiskalender met 365 kleurenfoto's, in 2016 het columnboek "Kaartjes aan de kassa" (met ook in beperkte oplage een gesproken versie op 4 cd's). De columns uit dat laatste boek, kan je hier lezen. Tussendoor waren er ook de 2 verzamel-cd-boxen met kermismuziek door de decennia heen en mocht ik nostalgische kermissen in elkaar puzzelen voor Wingene (zelfs 2 keer) en Steenokkerzeel (in het kader van een weekend rond expo 58).

En verder heb ik al jaren een (komisch) filmscenario in mijn schuif liggen, dat zich grotendeels op de kermis afspeelt. Of dat er ooit komt, zal de tijd uitwijzen.
Film vraagt veel tijd en daar ontbreekt het me helaas aan. Misschien als ik mijn huidige jobs vaarwel heb gezegd dat ik hier eindelijk werk van maak.

Kermis is een bonte verzameling van attracties. Eetkramen, spelvermaak, spiegelpaleizen, funhouses, sensatietuigen en draaimolens. Véél draaimolens. Die maken vaak het verschil. In pretparken zie je ze nog amper, maar op het stadsplein zijn ze een waardemeter voor een 'goed draaiende' kermis. Onvoorstelbaar hoeveel waanzinnige draaimolens passagiers lieten zwieren en zwaaien tegen meer dan vijftig kilometer per uur binnen de bebouwde kom. Vaak met geweldige namen, prachtige decors en unieke draaiprincipes. Sommige molens zijn ondertussen tot schroot herleid, werden verkast naar Dubai of liggen opgeplooid ergens in een hangar. Vele molens behoren ondanks hun respectabele leeftijd nog altijd tot de beste van de klas en zullen zelfs de huidige generatie draaiprincipes overleven. Het zopas verschenen kermisboek "Een slag van de molen" (september 2022) focust op de grote draaimolens door de jaren heen. Ik schets de geschiedenis, bespreek bijzondere aspecten, verklaar mijn liefde voor de Bidule, Hully Gully, Enterprise, Imperator, Ikarus en andere titanen van de foor, haal herinneringen op en probeer uit te vlooien waarom de ene molen meer aansloeg dan de andere. Dit boek is voor iedereen die weigert een psychiater te raadplegen om van haar/zijn kermispassie af te kicken.

Een kermisboek met dus weer een andere invalshoek (hier lees je een passage). Normaal komt er nog eentje. Want plannen genoeg. Zelfs in tijden van internet is het gewoon prettig om fysiek boeken over je passie te kunnen raadplegen.

Kermis moet weer helemaal naar waarde geschat worden. Het is authentiek volksvermaak dat niet verdwijnen mag. De coronajaren 2020 & 2021 hebben veel schade aangericht. Toch merkte ik dat de weinige dorpskermissen die mochten doorgaan weer werden opgewaardeerd. Mensen beseffen dat volks amusement dat enkele dagen of een weekend voor hun deur komt logeren écht een meerwaarde is voor een gemeente of dorpskom. Ze kijken even door de hinder van minder parkeerplaats en wat meer lawaai dan anders, maar beseffen hoe kermis mensen dichter bij elkaar brengt.


Ik blijf kermisexploitanten door dik en dun verdedigen. Ze worden nog altijd vaak niet gehoord of over het hoofd gezien. Gemeentes en steden spelen met hun inkomens door kermissen te schrappen of te verhuizen. Daar blijf ik een vuist tegen maken. Ik maakte ook enkele filmpjes in coronatijd om hen een hart onder de riem te steken.

De slogan die ik toen bedacht, vormde ook de basis voor mijn nieuwe boek.

Wie doet het land draaien?

Nee, niet de politici.

De mensen van de kermis.